Beatles boottocht 2019
of: Hoe ik 55 jaar later alsnog een gemiste boottocht maak
In 1964 besloot ik, ondanks een uitnodiging van impresario Dick van Gelder, toch niet mee te gaan met de boottocht van the Beatles door de Amsterdamse grachten. Achteraf gezien was dat op zijn minst een nogal verkeerd genomen beslissing. In 2019 deed ik de boottocht alsnog.
Zaterdag 6 juni 1964 gaven the Beatles twee concerten in Blokker. Een avondconcert en een later ingelast middagconcert.
Maar de Nederlandse organisatie had nog iets extra's in petto: in de ochtend zouden the Beatles een persconferentie geven in een rondvaartboot die door de Amsterdamse grachten zou varen.
Als voorzitter van de fanclub werd ik op het laatste moment door Dick van Gelder uitgenodigd om samen met een stuk of 50 journalisten die rondvaart door de grachten mee te maken, maar dat stelde me voor een groot probleem. Blokker ligt als een bijna onbereikbaar klein dorp ergens in de kop van Noord-Holland. Ik wist één ding zeker: ik wilde beide concerten van the Beatles meemaken en ik had ook nog 10.000 foldertjes laten drukken om uit te delen tijdens de concerten om nieuwe leden voor de fanclub te werven. Die folders moest ik in een grote doos vanuit Leiden meenemen in de trein. Het kon niet anders, ik moest dat boottochtje overslaan. Ik wist niet hoe ik anders op tijd met een doos vol fanclubfolders in Blokker zou moeten komen. Het was trouwens ook helemaal niet duidelijk wat die boottocht precies voor zou stellen. Het was opgezet als een varende persconferentie.
Achteraf gezien was het een volkomen verkeerde beslissing die ik genomen had. Niet alleen miste ik daardoor de ervaring van mijn leven, maar ook bleek dat IK dan wel op tijd in Blokker was, maar the Beatles niet. Ook die konden niet op tijd in Blokker komen voor hun concert, waar de 3000 geduldige fans nog maar een keertje extra naar het voorprogramma moesten luisteren.
Die doos met folders van de fanclub werd trouwens meteen door de organisatie in beslag genomen; dat mocht niet.
ALSNOG DOOR DE GRACHTEN
Op 8 juni 2019 was het dan eindelijk zover dat ik alsnog die rondvaart ging maken, 55 jaar na mijn gemiste kans. Op initiatief van Piet Schreuders die voor zijn “Furore” magazine de hele tocht van the Beatles minuut voor minuut in kaart heeft gebracht. Hij kent iedere brug en ieder gebouw waarvan een foto bestaat met the Beatles er op.
Het Doelen Hotel, waar destijds the Beatles logeerden, staat er nog steeds. Als je binnenkomt is daar in de hal ook nog steeds de trap waarop the Beatles naar beneden liepen. De boot ligt ook deze keer weer achter het hotel. Het is nu echter geen rondvaartboot, maar een Westlandse platbodem.
Om in de boot te komen, lopen we een houten trapje af dat zo oud en krakkemikkig is dat het bijna zeker is dat dit nog steeds hetzelfde houten trapje is waar the Beatles op stonden om in de boot te stappen.
We vertrekken om 13.30 met een klein groepje genodigden, dat is iets later dan the Beatles in 1964, hun boot vertrok om ongeveer 12.00 uur, dat was trouwens een half uurtje later dan gepland. De rol van Gerrit Jan van Urk, de schipper van de Beatles rondvaartboot, wordt nu gespeeld door Gijs van Maanen, die ons behendig vanuit de Kloveniersburgwal de Amstel op manoeuvreert. Deze keer geen hordes wilde Beatle-fans, maar die denk ik er wel bij, want ze staan dankzij de vele foto's en filmfragmenten als onwisbare herinnering in mijn hoofd gegrift.
Al na 500 meter komen we op de plek waar in 1964 datgene gebeurde dat niemand had verwacht: de eerste Beatle-fan sprong bij de Singel, vlak bij het Koningsplein, in het water om de rondvaartboot te bereiken.
Dat was Jack Koot. Hij probeerde zwemmend the Beatles in de rondvaartboot te bereiken, maar werd meteen door een politiebootje uit het water gevist. Tegen de politie deed hij snel alsof hij Engelsman was: “I am from Liverpool”. Zijn school-Engels was vrij slecht, maar gelukkig was het Engels van de agenten in die tijd nog slechter. Op de een of andere manier geloofden ze wel iets van zijn verhaal, met als gevolg dat hij de hele tocht op het politiebootje mee mocht blijven varen. Hij was de eerste maar niet de enige. Regelmatig sprongen fans in het water om te proberen de boot te bereiken. Met een nat pak gingen ze naar huis, anoniem maar gelukkig. Piet Schreuders zag kans om voor de FURORE (Beatles issue) na 54 jaar een paar namen te achterhalen. Zo weten we nu dat op de Herengracht, waar nu op de foto dat leuke klompje ligt,
Ton Fokker in het water sprong. Hij werd hardhandig door de politie van de boot af gesleurd, in een politiebootje gegooid en snel het volgende stuk van de Herengracht op gevaren. Daar werd hij behoorlijk hardhandig aangepakt en dat werd door iedereen, inclusief George Harrison gefotografeerd.
George fotografeerde trouwens de hele tijd, dus we verwachten dat die beelden ooit nog wel eens te zien zullen zijn.
WINDKRACHT 10
We hoefden tijdens onze boottocht geen windkracht 10 te trotseren, maar een paar dagen eerder had een zware storm door Amsterdam geraasd waarbij maar liefst 150 bomen werden ontworteld. De bomen die wij nu zo zielig aan de kant zagen liggen hebben the Beatles nog in volle glorie zien staan. Trouwens, op Google Maps staan ze ook nog overeind, dus zo ongeveer hebben the Beatles ze destijds gezien.
We varen ook langs Herengracht 555, het toenmalige kantoor van Robbert van Santen. Vandaag is vanuit de boot het kantoor bijna niet te zien. Hier heeft Van Santen destijds de hele boottocht voorbereid, dit kantoor was als het ware het zenuwcentrum van de organisatie.
Op de gevel staat nog te lezen: NV Handelsmaatschappij van Santen & Co. Tegenwoordig is uitgeverij De Harmonie er gevestigd. Die uitgeverij heeft ook nog wel een Beatle verleden, de Harmonie is een afsplitsing van uitgeverij Thomas Rap, de uitgever van het eerste officiële songtekstenboek van the Beatles, met de cover van de blauwe viooltjes.
We varen verder door de Herengracht. Piet Schreuders legt steeds geduldig aan mij uit wat er allemaal te zien is, terwijl Masataka Miyanaga samen met de omgeving ook de afbeeldingen uit het plakboek van Piet filmt. Alles wordt nauwkeurig vastgelegd voor de Japanse fans. En snel hierna komen we bij een ander beroemd punt uit de Beatlesrondvaart. Op de brug over de Keizersgracht in de Leidsestraat stonden in 1964 twee meisjes met een spandoek om de afwezige zieke Ringo Starr van harte beterschap te wensen
RINGO QUICK RECOVER staat op het spandoek. De foto die hiervan werd gemaakt en in tientallen kranten geplaatst, is hier gemaakt. De mensen die nu over de brug lopen realiseren zich dat niet en hebben er ook geen idee van dat er net een bootje onder de brug door vaart met een tiental mensen aan boord die juist daarom de brug met meer dan normale belangstelling bekijken en fotograferen.
Vijfhonderd meter verder stond the Beatles weer wat te wachten. Vanaf de brug over de Leidsegracht werden er massa's papiersnippers over de boot heen gegooid, een soort ticker-tape parade.
We vervolgen de route van the Beatles over de Prinsengracht en komen uiteindelijk op de Amstel bij de Magere Brug. Een mooi fotomoment, vooral voor de buitenlandse pers; the Beatles poseren gewillig, net als ik. Je zou denken dat die brug in 1964 maar ternauwernood het gewicht van de massaal aanwezige fans kon dragen.
Iets verder stroomafwaarts komen we bij de Blauwbrug, waar nu als achtergrond de Stopera domineert, maar in 1964 was hier nog gewoon de oude Waterloopleinmarkt. De Stopera werd pas jaren later, in 1986, gebouwd.
In 1964 maakte fotograaf Charles Vlek op deze plek een foto voor het Parool, die we mochten gebruiken op het voorblad van de speciale editie van ons fanclubblad die een week later bij de fans in de bus lag. Dat was in die tijd een huzarenstukje!
Een ander markant punt langs de route is de Montelbaanstoren. Als wij er langs varen staat de klok op 14.25 uur. Toen the Beatles langs deze toren voeren op 6 juni 1964 stond de klok op tien over half één. Na de Montelbaanstoren varen we nu langs het museum NEMO en de bibliotheek van Amsterdam, maar die waren er in 1964 nog niet. Via het IJ, achter het Centraal Station, tussen de veerponten door, varen we door de Haarlemmersluis de grachten weer binnen. Daarna passeren we weer een sluis, de Torensluis, destijds afgeladen met fans zoalsop de foto van 1964 duidelijk te zien is.
Overal stonden in 1964 de fans langs de kade, zoals hier op de Singel, tussen Raadhuisstraat en Paleisstraat
maar de tocht loopt ten einde. John en Paul lachen nog een keertje voor de fotograaf, dat is ter hoogte van Singel 355-373,
en dan naderen zij, en ook wij, het einde van de tocht. Wij kunnen weer rustig aanmeren bij het houten trapje van het Doelen Hotel, maar in 1964 ging dat wat minder makkelijk. Een boot, De Tijdgeest, met een groot aantal fans aan boord blokkeerde de aankomststeiger bij het hotel. De boot probeerde dichtbij de rondvaartboot te komen en veroorzaakte bijna een aanvaring terwijl een aantal fans probeerden vanaf de Tijdgeest op de rondvaartboot te springen.
Alle vertragingen bij elkaar zorgden ervoor dat the Beatles meer dan een uur te laat in Blokker aankwamen, waar ik, samen met een paar duizend andere fans, ongeduldig stond te wachten, zonder te weten wat zich in Amsterdam allemaal afspeelde, en zonder te weten wat ik gemist had.